کاهش نرخ رشد جمعیت مازندران نسبت به میانگین کشور/ جمعیت مازندران ۱۵ سال پیرتر شد

نام مازندران را بارها در بخش‌های مختلف و در جایگاه‌های اول و دوم، ویژه و برتر می‌بینید که به‌نوعی آن را فرصت‌های طلایی و خاص به‌شمار می‌آورند؛ در بخش گردشگری، کشاورزی و صنعتی که قطب کشور شناخته می‌شود و با وجود کمبود زیرساخت‌ها و تخصیص ناچیز بودجه ملی با وجود خدمات ملی اما سالانه  استان تامین‌کننده مواد غذایی ایرانی‌ها و جذب گردشگران و توریست‌های بسیاری است.

اما با وجود این فرصت‌های چشم‌گیر که موجب رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال و درآمدزایی دیار علویان شده، یک تهدیدی مدت‌هاست دامن این استان را با وجود تمام این پتانسیل‌ها و ظرفیت‌ها گرفته که مطمئنا باعث نگرانی برای آینده مازندران می‌شود و مطمئنا این روزها این خبر را خوانده‌اید یا شنیده‌اید که مازندران با 14 درصد جمعیت سالمندی جزو دومین استان کشور قرار گرفته است.

مازندرانی که طبق آخرین وضع تقسیمات کشوری در سرشماری سال 95 دارای 22 شهرستان، 51 بخش، 51 شهر و 131 دهستان دارای 3 میلیون و 283 هزار و 582 نفر جمعیت است.

جایگاه هفتم مازندران در جمعیت کشور

این استان با توجه به آمار ثبت احوال مازندران براساس پایش میدانی تسنیم به لحاظ جمعیت در جایگاه هفتم کشور قرار گرفته و تعداد موالید آن طبق آخرین ثبتی در سال 1402 حدود 27 هزار و 270 واقعه بوده و نسبت به سال گذشته 5.4 درصد کاهش داشته است.

اما یکی از رویدادهای مهم در جلوگیری از سالمندی مازندران بسیار تاثیرگذار است ازدواج محسوب می‌شود چراکه رویه فرزندآوری را تغییر می‌دهد اما مطابق جمع‌آوری اطلاعات آماری ثبت احوال مازندران در سال 1402 حدود 16 هزار و 885 واقعه ازدواج روی داده که در مقایسه با ازدواج‌های ثبت‌شده در سال گذشته 4.13 درصد کاهش داشته است.

به اعتقاد کارشناسان کاهش قابل توجه موالید و فرزندآوری در مازندران و رسیدن نرخ رشد به 1.2 درصد طی یک دوره 6 ساله در حالی است که به باور صاحبنظران میانگین نرخ باروری در کشور بیشتر از 2 است و در واقع نرخ باروری در مازندران نصف میانگین کشوری است.

برای مثال در این زمینه روستایی از بخش سرخ‌رود شهرستان مازندران اشاره می‌شود که در سال گذشته طی یک سال با فوت 11 نفر از جمعیت یک‌هزار نفری روستایی فقط یک واقعه تولد را داشتند و این نشان می‌دهد میزان ولادت نسبت به وفات رشد خیلی پایینی داشته است.

کاهش نرخ رشد جمعیت مازندران نسبت به میانگین کشور

با توجه به‌ این‌ میزان آماری از جمعیت استان مازندران طبق گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران نرخ رشد جمعیت در مازندران طی سه دهه گذشته همواره از میانگین کشوری کمتر و از دغدغه‌های برنامه‌ریزان استان بوده است. به عنوان نمونه طی نخستین سرشماری جمهوری اسلامی در سال 1365، نرخ رشد جمعیت در کشور 3.9 درصد و در استان مازندران 3.7 درصد و در سرشماری سال 1395، نرخ رشد جمعیت در کشور به 1.7 درصد و در استان مازندران به 1.3 درصد تنزل پیدا کرد.

با توجه به جایگاه مازندران بعد از استان گیلان در زمره جمعیتی سالمندی با 14 درصد رشد کارشناسان معتقدند که یکی از دلایل اساسی در کاهش نرخ زادآوری در استان جدا از موضوعات اقتصادی، معیشتی و فرهنگی مسئله آسیب‌های اجتماعی و افزایش طلاق و کاهش ازدواج در بین جوانان است.

مازندران نسبت به ۴۵ سال گذشته ۱۵ سال پیرتر شد

تحلیل داده‌های آماری ثبت احوال نشان می‌دهد که در 45 سال گذشته جمعیت کشور حدود 10 سال و جمعیت مازندران 15 سال پیرتر شده که براساس برآوردها اگر همین روند و مفروضات کنونی ادامه یابد و مداخله جدی صورت نگیرد به نظر می‌رسد که در حدود 35 تا 40 سال آینده جمعیت استان نصف خواهد شد و در حدود چهار دهه آینده حدود 25 تا 30 درصد جمعیت استان سالمند خواهند بود و به‌زودی شاهد این خواهیم بود که مازندران عصای دستی برای زمان پیری نداشته باشد و اکثریت جمعیت استان را سالمند تشکیل دهد و این پیری تهدیدی برای مازندران خواهد بود، اما راهبرد اساسی برای جلوگیری از این روند رشد و افزودن جمعیت جوان چیست و چه کارهایی باید انجام داد؟