حجم گرایی در مد و سبک زندگی!

حرف شمال: چندی پیش، دکتر عیسی کشاورز؛ دانشگر صنایع فرهنگی؛ در نمایشگاه "حجم گرایی در مُد" که در فرهنگسرای نیاوران تهران و  به همت موسسه مدراطور ایرانی برگزار شد؛ سخنرانی قابل توجهی درباره واقعیتها و فراواقعیتهای حجم گرایی در مد و سبک زندگی داشته اند که مطالعه آن میتواند مفید باشد:

مفهوم حجم گرایی espacementalism می گوید همیشه بین واقعیتها و فرا واقعیتها، بین جهان عین و جهان ذهن و بین آنچه هست و آنچه باید باشد، یک فاصله و فضایی به نام حجم وجود دارد و گاهی هم ممکن است این حجم میان تهی باشد!

عموماً حجم حداقل سه بعد دارد (طول- عرض- ارتفاع) اما امروز با توسعه نظریه ها و فهم و درک بینشی و دانشی از ابعاد هشتگانه و نه گانه نیز مطرح و مدل سازی شده است مثل (طول، عرض، ارتفاع، عمق، حرکت، زمان، مکان، ذهن و....). حجم گرایی در مُد و سبک زندگی یعنی فهم و درک تعاملات ابعاد و اوضاع بیشماری که در یک حجم امکان داد و ستد گفتمانی و تولید انرژی را فراهم می کند!

 عموماً مُد و سبک زندگی در یک فضای ارگانیکی و فراتر از تجربه افراد با یکدیگر در یک میدانی به نظام حجم فهم و درک شده و هر روز به شکلی تازه دیده می شود؛ و تغییر در سبک زندگی با جابجایی اشکال حجمی اتفاق میافتد. سبک زندگی اسلامی- ایرانی و همچنین طراحی الگوی ایرانی و اسلامی مُد در یک میدان به نام حجم گرایی محل تبادل، تعامل، سرمایه های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، خلاقیت، نوآوری، تولید، برندها، سلیقه و ذائقه مخاطب میشود و این ابعاد چندگانه یک حجم گفتمانی و یک حجم انباشت اطلاعات و آگاهی تولید میکند، که ما برای فهم و درک آن از حجم گرایی مُد و کسب زندگی نام میبریم.

 اینکه مُد و سبک زندگی چگونه در مناسبات اجتماعی شکل میگیرد و در کالبد شهری ظهور و بروز مییابد تنها با حجم گرايی قابل تفسیر و تحلیل است و عموماً مُد حجم گرا و فضا محور است و در فضاهای متفاوت حجم های متفاوتی خلق و یا باز تولید میکند. البته سه گانه های متفاوت ابعاد چند وجهی و حجم های متفاوتی تولید می کند؛ سه گانه مهم که در حجم گرایی مُد مهم است عبارتست از سه گانه (اسلام، ایران، غرب)، (تولید، توزیع، مصرف)، (دانش، قدرت، ایدئولوژی)، (فرد، برند، حکومت)، (اقتصاد، فرهنگ، سیاست)، (مکان، زمان، حرکت)، (فرد، جامعه، فناوری)، (اخلاق، قومیت، تنوع) هر کدام از این سه گانه ها در عرض، طول و ارتفاع خود حجمی خاص و فهم و درک تمام این ابعاد و اوضاع یک حجم بزرگ که آگاهی و دانش ما محصول مناسبات داد و ستد و تبادلات آن را ترسیم میکند.

 از هر طرف که به این حجم نگاه می کنید شکل و شمایل متفاوت از مُد و سبک زندگی را مشاهده خواهید کرد و یادآور داستان فيل در مثنوی حضرت مولانا است! حجم گرایی در مُد یعنی اینکه بر این عقیده هستیم که جریان فضای تبادل همه چیز در فضای حجم ممکن است. امروز ما مصرف کننده حجم ها هستیم و دانش و آگاهی ما در این حجم ها شناور است!امروز کشمکشها و مناسبات داد و ستد و گفتمان ذهنی و عینی ما در این حجمها جریان دارد و در حرکت است. امروز ما مصرف حجم گرا داریم و حتی به جای گردش کالا، ما در فضایی که کالایی شده است گردش می کنیم برای همین است که مگا مال ها، سیتی سنتر رواج یافته است! خود حجم و فضاها به برند و کالا تبدیل شده اند و ما در این حجم ها پرسه میزنیم و هویت ها در حجم گرایی شکل و قوام می یابد.

امروز به جای تولید برندها در مُد به تولید فضا و تولید در فضا روی آورده ایم ، حتی موضوع و اقتصادی به نام فضای مجازی شکل گرفته است!

در حجم گرایی "ارزش مبادله ای" شکل می گیرد هر اندیشه، فکر، سرمایه و سلیقه ای، اگر در فضای حجم جانمایی شود قابلیت فهم، درک و پذیرش را خواهد داشت. البته هیچ قطعیتی وجود ندارد. اگر می خواهیم به الگوی اسلامی- ایرانی مد و سبک و زندگی برسیم باید فرآیندهایی را که می تواند ابعاد و اوضاع چند وجهی سه گانه هایی را که به آن اشاره شد را در یک حجم بزرگ تفسیر و مدل سازی کند. جریان های اثرگذار بیشمار در حجم تولید شده با همدیگر ترکیب، تفسیر، تخریب، باز تولید و... می شوند و در این حجم گرایی، انرژی و گفتمان فرصت ظهور و بروز یافته و آنگاه شاید بتوان به الگوی جامع و مورد وفاق در مُد و کسب زندگی اسلامی- ایرانی دست یافت.