رسانه شیپور انتخابات را از کدام سمت می دمد؟!

حرف شمال: پنج روز مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و در این مدت رسانه ها و افراد مختلف و دارای تفکر و اندیشه های متفاوت ، نقظه نظرهای خود را اعلام کرده اند؛ در تازه ترین آنها، "جواد کیاکجوری؛ مدرس دانشگاه در رشته علوم سیاسی" ، با نگارش یادداشتی که به صورت اختصاصی برای پایگاه خبری تحلیلی حرف شمال ارسال کرده، عملکرد رسانه ها در تبلیغات سیاسی را مورد بررسی قرار داده است:

ماراتن انتخابات با رسیدن به دور و هفته ی پایانی میتواند هر فرد منفعل یا محافظه کاری را به واکنش و اظهار نظر وادار سازد. اینک جای جای این مرز و بوم سخن از انتخاب فردی است که قرار است عهده دار مسئولیت ریاست جمهوری ایران شود . فرصت کمتر از یک ماه برای معرفی شدن و معرفی کردن کاندیدا ، باعث میشود که نیروی تبلیغات به یکباره آزاد و رها شود . جامعه ی ایران در این ایام با تمرین در ادوار گذشته و به لحاظ روانشناختی ، خود را آماده و مترصد شنیدن صداهای غیر معمول و غیر متعارف میکند . این صدا از رسانه شنیده میشود . منبع مقتدری که برای هر فردی چه با ذائقه دموکراتیک و چه رادیکال ظاهرا قابل احترام و یا دست کم مخالفان ، توان مخالفت عریان با آن را ندارند . عقب ماندن رسانه های رسمی و ملی از رسانه های غیر رسمی و شخصی در این سالها ملموس است . تا آن جا که در بیشتر اوقات رسانه های غیر رسمی منبع انتشار خبر و تصاویر رسانه ی ملی شده اند . برگزاری مناظره ها نیز فرصت مناسبی بود تا اولا به جهت رویارویی حضوری رقبا و ثانیا پخش زنده که امکان شنیدن مطالب بدون سانسور را فراهم میکند ، کثیری از ایرانیان مخاطب آن باشند.گرچه هنوز در ایران ساختاری برای مناظره های سیاسی ، و نمایشی از شکل صحیح آن ترسیم نشده است و یا شاید اساسا این مدل برقراری دیالوگ در ساحت سیاست ، مدل بی ساختاری است اما فرم برگزاری مناظره ها  در دو دوره گذشته ی انتخابات ریاست جمهوری به گونه ای بوده است که  اتهام جدی و قابل اعتنایی را متوجه صدا و سیما نکرده است . اما به نظر میرسد پخش مناظره ها و در ادامه ی آن رصد تحلیل ها در صفحه های مجازی و گذاشتن لایک و کامنت و پیام و ... درصدی از حضور فیزیکی مردم در خیابان ها کاسته و در حقیقت ستاد های واقعی کانال ها و گروهای تلگرامی هستند که هرکدامشان  در کمتر از یک ساعت  به چند هزار عضو میرسند.

دو دیگر اینکه در گذشته چه نکته ها ، جوابیه ها ، تحلیل ها ، ترفندها و ... به ذهن خلاق طرفداران یک جریان سیاسی می رسید ولی چه افسوس ها از نهادشان به جهت عدم دسترسی بر می آمد که توانایی رساندن پیام شان را به بالادستی نداشتند ، اما این روزها در گفتگوها و مناظره ی کاندیدا میتوان استمداد آن ها از نکات برجسته ی مطروحه در روزهای پیشین توسط کاربران مجازی را مشاهده کرد و به نوعی رسانه های مجازی مهمترین منبع ارتزاق و آبشخور کاندیدا و  اتاق فکرشان می باشد.

مطلب آخر که بیشترین کارکرد و اهمیت را دارد این است که حامیان جدی دو جریان اصلاح طلبی و اصولگرایی با ورود به دنیای مجازی در پی گروه ها و کانال ها و سایت های مطلوب خود هستند و به نظر میرسد که اساس مناظره ها و تبلیغات ، در انتخاب و تصمیم آن ها تاثیری ندارد جز آن که مشتاقند افراد مورد حمایت آن ها با خلق حوادث شیک و انداختن طشت رسوایی دیگری از بام ، روحیه برتری جویانه ی خود را تقویت و سرمست از لحظات خوش ناشی از سرکوبی حریف شوند و بیشتر شبیه طرفداران دو تیم مطرح فوتبال هستند که رقابتی سنتی و دیرینه دارند و شکست یا پیروزی هر کدام ، جز هورا کشیدن برای تیم محبوب و اندوه برای هوادران مغلوب ارمغانی ندارد و به جابجایی هواداران از تیمی به تیم دیگر منجر نمیشود. دراین قسمت رسانه وارد مهمترین ماموریت خود می شود . یعنی اثر گذاشتن بر کثیری از مردم طبقه متوسط به پایین و قشر کم درآمد و بی بضاعتی  که دغدغه ی امر سیاست ندارند ، و این استطاعت در آن ها وجود دارد که هر دوره با وعده ای جذاب و اغوا کننده به یکی از این دو جریان مسلط سیاسی در کشور متمایل و نزدیک شوند ، اما تمایل آن ها در هر مقطع به یک طیف سیاسی به معنی تثبیت آن ها در آن اردوگاه نیست و این هنر رسانه است که چگونه با این جامعه هدف ، ارتباط می گیرد. در لحظه ی نگارش این متن طرفداران هر کدام از جریانات سیاسی به کل کل های خود مشغولند و هر کدام مدعی پیروزی در روز انتخابات هستند . اما کسی دقیقا نمیداند که رسانه با این جامعه هدف چه کرده است و این بار کدام جریان را و بر اساس کدام ملاحظات همراهی خواهند کرد ؟ پاسخی که در صبح شنبه سی ام اردیبهشت مشخص خواهد شد.