کارخانه حریربافی ، خاطره شد/بلدوزرها به جان میراث ملی افتادند!

خوش‌یمن ازآن‌جهت که ساختمان حریربافی که کارخانه‌اش سال‌ها پیش تعطیل‌شده، سال جاری ثبت ملی شد و بدشگون ازآن‌جهت در روزهای پایان سال و چند روز مانده به بهار، بلدوزرها شبانه به جان این ساختمان افتادند و این میراث ملی را از روی زمین حذف کردند.

عملیات ساخت کارخانه حریربافی چالوس در سال ۱۳۱۲ شروع و در سال ۱۳۱۵ به پایان رسد و تولیدات محصولات ابریشمی نظیر انواع پارچه، جوراب، پرده و غیره، حریر مازندران را شهره ایران و جهان کرد.

این کارخانه با مساحت ۸ هکتار جزو برترین‌های خاورمیانه بود که شبیه کارخانه‌ای در شهر لیون فرانسه و توسط مهندسین فرانسوی و لهستانی ساخته و باعث جهانی‌شدن نام چالوس شد و این شهر را به‌عنوان قطب نخ‌ریسی سنتی ابریشم در دنیا پرآوازه کرد.

تخریب ساختمان حریربافی به رغم دستور توقف دادستانی

ساختمان کارخانه حریربافی چالوس در حالی تخریب شد که دادستان چالوس به این مسئله ورود و دستور توقف آن را صادر کرد، اما به‌رغم این دستور، باز شبانه بلدوزرها به جان این میراث ملی افتادند.

یک دوستدار میراث فرهنگی با اشاره به تخریب ساختمان کارخانه حریربافی و ساختمان مهندسان موجود در حاشیه کارخانه گفت: کل بناهای موجود اعم از ساختمان کارخانه و ساختمان مهندسان جزو آثار ثبت‌شده در فهرست ملی بودند.

این دوستدار میراث فرهنگی گفت: اجازه احداث خیابان هم در مکان بنای ساختمان کارخانه داده نمی‌شود چه رسد به آنکه آن را تخریب کنند و این مسئله جرم محسوب می‌شود.

عبدالمطلب شریفی سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی مازندران با تأیید خبر تخریب ساختمان کارخانه حریربافی چالوس اظهار داشت: این کارخانه به شماره ۳۱۸۹۳۳ و در تاریخ ۱۸ آذرماه سال جاری در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و مطابق با ماده شماره ۵۵۸ تا ۵۶۴ قانون مجازت اسلامی هرگونه اقدام به دخل و تصرف و تخریب در این بنای تاریخی جرم محسوب و از طریق مراجع قضایی پیگیری می‌شود.

وی در پاسخ به این که ساختمان کارخانه حریربافی چالوس از سوی بخش خصوصی یا  دولتی تخریب‌شده است گفت: با توجه به اینکه در تعطیلات پایان هفته این تخریب صورت گرفته باید این مسئله بررسی شود در حالی‌که دادستان محترم نیز به این موضوع ورود پیداکرده و دستور توقف را صادر کرده است.

در آستانه نوروز، ساختمان کارخانه حریربافی چالوس تخریب شد و داغ آن بر دل میراث ملی ایران باقی‌مانده است.

تخریب آثار ملی و ثبت‌شده مازندران در آستانه عید، روزهای تعطیل و یا تعطیلات نوروزی سابقه دیرینه‌ای دارد و تخریب خانه تاریخی خلیلیان بابل در روز طبیعت ازجمله آن است.

مرگ بناهای تاریخی در مازندران

مازندران بهشت آثار تاریخی و باستانی شناسی است. معدود اثر تاریخی استان به روی گردشگران آغوش باز می‌کند و برخی از آن در سایه بی‌مهری‌ها از گردونه روزگار در حال محو شدن است.

سیزده‌ بدر ۹۵ در حالی‌ که ایرانیان روز طبیعت را جشن می‌گرفتند، مرگ یک بنای تاریخی رقم خورد و خانه خلیلیان از روی زمین حذف شد.

اولین بار صبح یک روز تعطیل و در دی‌ماه ۹۴  بود که تیغه‌های بولدوزر به خانه خلیلیان بابل رسید و بخشی از آن را تخریب کرد و پروژه نابودی این اثر ملی و ثبت‌شده در سیزده‌ بدر ۹۵ تکمیل شد و نحسی سیزده دامن این بنای ارزشمند را گرفت.

هرچند اوقاف متهم اصلی تخریب خانه خلیلیان معرفی‌شده بود اما بعدها هم اوقاف و هم میراث فرهنگی معتقد بودند که پای شخص یا اشخاص دیگری در حذف این بنای میراث بازشده و پرونده این پروژه در محاکم قضایی تشکیل‌شده و  با همراهی دستگاه قضایی قرار بود عامل یا عاملان تخریب به سزای خود برسند.

علاوه بر ساختمان کارخانه حریربافی و خانه تاریخی جلیلیان، تخریب تپه سنگی کلاردشت نیز داغی بر پیشانی میراث فرهنگی ایران باقی‌مانده است و تپه سنگی از تپه‌های زیبا و مشرف‌به محله حسن کیف کلاردشت بود که در سال ۹۴ تلاش برای جاده‌سازی و تخریب آن آغاز شد.

تخریب بناهای تاریخی در مازندران مسبوق باسابقه است و دی‌ماه سال۱۳۹۰ هم شهرداری بابل در یک روز تعطیل به تخریب حمام قدیمی  میرزا یوسف و تبدیل آن به پارکینگ اقدام کرد؛ تخریب این حمام باستانی در روز جمعه، و جاده‌سازی در زیر پل محمدحسن خان بابل هم از دیگر ظلم های رفته بر میراث تاریخی مازندران است.

غار قلعه اسپهبد خورشید متعلق به‌ پیش از اسلام تا اسلامی ثبت ملی شده که قابلیت جهانی‌شدن را به دلیل منظر و ساختار طبیعی، فرهنگی، میراث معنوی و تاریخی و سازه‌ای دارد، هر روز در حال ویرانی و تخریب بیشتر است! خاکبرداری بی‌رویه از بستر این کوه از سویی و تعیین و اجرایی نشدن حریم آن از سوی دیگر باعث تخریب شتاب‌زده این بزرگ‌ترین تاق طبیعی آهکی جهان شده است.

آثار و ابنیه‌های تاریخی و دینی مازندران در کنار حفظ فرهنگ و فولکلور می‌تواند ما را به‌عنوان یکی از قطب‌های گردشگری فرهنگی در جهان تبدیل کند و برای رسیدن به این جایگاه باید از تمام ظرفیت‌های علمی و هنری استفاده و از تخریب آنان جلوگیری کرد.

دو هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی و طبیعی در مازندران وجود  دارد که تنها ۷۰۰ اثر ثبت ملی و معنوی شده است.