غرش دیو سپید/ تغییر ریتم زلزله ها با آتشفشان دماوند

حرف شمال: ماه‌های پایانی سال قبل فیلمی از فعالیت آتش‌فشان قله دماوند در فضای مجازی منتشرشده بود، اما متولیان امر در آن زمان اعتقاد داشتند، خبری از آتش‌فشان این قله نیست.

در فیلم منتشرشده که گفته می‌شود از سوی دو کوهنورد گرفته‌شده، اعلام می‌شود که آتش‌فشان فعال‌شده و گدازه‌هایی از آن خارج و می‌تواند خطراتی را برای شهروندان داشته باشد. این در حالی است که کارشناسان پژوهشکده بین المللی زلزله فعال شدن آتشفشان دماوند را تایید کرده اند ولی عقیده دارند اظهار نظر درباره آتشفشانی بودن آن نیاز به پایش دائمی دارد.

هرچند کارشناسان معتقدند که آتش‌فشان دماوند از نوعی نیست که بخواهد از دهانه آن مواد مذاب خارج شود و تنها برخی بخارات از دهانه این کوه خارج می‌شود اما فعل‌وانفعالات این قله سبب برگزاری نشست‌هایی درزمینهٔ مدیریت بحران شده است.

مدیرکل مدیریت بحران مازندران بابیان اینکه موضع این نهاد در ارتباط با فوران قله دماوند بحث پیشگیری است، گفت: فوران آتش‌فشان قله دماوند استان‌های هم‌جوار را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

علی‌اصغر احمدی با اشاره به مطرح‌شدن بحث فوران آتش‌فشان قله دماوند اظهار کرد: در حال حاضر آتش‌فشان قله دماوند فعال نیست ولی احتمال فعالیت قله دماوند دور از انتظار نیست.وی بیان کرد: اداره کل مدیریت بحران مازندران به‌منظور پیشگیری از اتفاقات طی نشستی با حضور استاندار مازندران برگزارشده مقرر شد اداره کل منابع طبیعی مازندران زمینی در اطراف و مشرف‌به قله را در اختیار قرار دهد واداره کل معادن و زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی نیز ادوات و تجهیزات لازم را در این مکان نصب کنند.

مدیرکل مدیریت بحران مازندران با اعلام اینکه موضع ما در این زمینه بحث پیشگیری است، تصریح کرد: با نصب تجهیزات این قابلیت وجود دارد که چند روز قبل از فوران اطلاع‌رسانی به مردم صورت گیرد و از بروز خسارت‌ها جلوگیری شود.

احمدی گفت: با فوران آتش‌فشان قله دماوند استان‌های هم‌جوار هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

محمد اسلامی دکترای زمین شناسی و استاد دانشگاه در مازندران نیز گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در صورت فعال شدن آتشفشانها ریتم زلزله‌ها تغییر می‌یابد به این ترتیب که اگر به عنوان مثال در سال، ۱۰۰ زلزله رخ می‌دهد با فعال شدن آتشفشان این ریتم ۷ برابر می‌شود.
 وی اظهار داشت: با توجه به شواهد موجود چون چشمه‌های آب گرم و بخارهای منتشر شده از قله دماوند نشان می‌دهد که در حال حاضر آتشفشان دماوند فعال است ولی شاهدی مبنی بر اینکه این آتشفشان در مرحله انفجار است در دست نیست.

مدیرکل محیط‌زیست مازندران با رد فعال شدن آتش‌فشان دماوند می‌گوید: طبق آخرین استعلام‌های اخذشده، تاکنون آتش‌فشان شدن قله دماوند تأیید نشده است.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی بابیان اینکه قله دماوند در محدوده محیط‌زیست استان واقع‌شده است افزود: هیچ مرجع و منبع رسمی فعال شدن آتش‌فشان دماوند را تأیید نکرده‌اند.

بررسی وضعیت آتشفشان دماوند نیاز به بررسی همه جانبه در زمینه‌های رسوب شناسی، زلزله شناسی، ژئو شیمیایی، هواشناسی و زمین شناسی دارد از این رو حتی مطالعه یک جانبه پژوهشگاهی مانند پژوهشگاه زلزله شناسی کافی نیست.

قله دماوند در تاریخ ۱۳ اردیبهشت ۸۷  طبیعی در فهرست آثار ملی ثبت شد اما فعالیت واحدهای معدنی در دامنه قله دماوند و کنده‌کاری‌های ناشی از فعالیت معادن و ساخت‌وسازها، تن دیو سپید پای‌دربند را زخمی و پاره‌پاره کرده است.

فعالیت‌های معدنی محور هراز و دماوند به‌گونه‌ای است که به گفته مدیرکل منابع طبیعی مازندران – ساری، اگر فکری به حال منطقه نشود، دره هراز به کانون ریز گردها در استان تبدیل خواهد شد.

ستار بابایی بابیان اینکه معادن در استان به یک معضل تبدیل‌شده است به پدیده ریز گردها اشاره کرد و گفت: دره هراز یکی از کانون‌های ریز گرد در سال‌های آتی در استان خواهد  بود.

وی با تأکید بر اینکه نمی‌توانیم معدن در استان داشته باشیم، تصریح کرد: عرصه‌های مازندران ملی است و نباید به بهانه اشتغال، عرصه‌ها را از بین ببریم.

 در حالی فعال شدن آتش‌فشان دماوند مطرح می‌شود که این قله یکی از گزینه‌های مطرح برای ثبت در فهرست آثار جهانی و یونسکو است. کوه دماوند با قدمت دوران ژوراسیک فوقانی و کرتاسه آغاز و تکامل آن تا پلیوستوسن طول کشیده است و این اثر طبیعی در سال ۱۳۸۱ با مصوبه شماره ۲۲۱ مورخ ۲۱ خردادماه ۸۱ شورای عالی  محیط‌زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست پیوسته و ارگان ذیصلاح برای مدیریت اثر، سازمان حفاظت محیط‌زیست است./مهر