علی، علی بود؛ نه تکراری بود و نه تکرار شد

بنا داشتم چند سطری از مقام و عظمت و منزلت مولا بنگارم که بیانی از جاحظ، ادیب و سخندان و سخن شناس نامی اهل سنت که گفته اش به سبب سنی مذهب بودنش برای بنده جالب بود به خاطرم آمد که اینچنین شرح کرده : سخن گفتن درباره علی (ع) ممکن نیست. اگر قرار است حق علی ادا شود گویند غلوّ است، و اگر حق او ادا نشود درباره علی (ع) ظلم است.

علی(ع) نیاز به اثبات نداشته و ندارد. تاریخ خود بهترین ابزار ثابت گردانیدن جایگاه آن امام است. حضرت علي (عليه السلام) شخصيتي بزرگ و بي بديل است که در طول تاريخ همواره مورد مدح و ستايش بزرگان قرار گرفته و حتي  کساني که به امامت علي (عليه السلام) باور ندارند نيز ، او را در نوع خود يگانه و بي نظير مي دانند؛ مطلبي که پيش رو داريد نمونه‌اي است از گفتار انديشمندان اهل سنت درباره علي (عليه السلام) میباشد:

 ابن ابی الحدید (شارح نهج البلاغه و دانشمند معتزلی مذهب) در وصف جایگاه حیدر کرار عرضه داشت: 

 من چه بگویم درباره مردی که همه فضیلتها به او منتهی می شود و هر مکتب و هر گروهی خود را به او منسوب می نماید. آری اوست رئیس همه فضیلتها...

دکتر طه حسین (ادیب، نویسنده و ناقد معاصر اهل سنت) فاتح خیبر را اینگونه توصیف نمود: علی برای یک لحظه هم در همه شبانه روز خدا را فراموش نمی کرد... علی مردم را با سیره رفتار موعظه می کرد. آری، او امام مردم بود و معلم آنها.

آری، علی، علی بود. نه تکراری بود و نه تکرار شد. ابر مردی که زبان و قلم از وصف و بیان حال او قاصر است. 

به خلیل بن احمد فرهنگ نویس شهیر گفتند: چرا علی(ع) را مدح نمی کنی؟ فرمود: چه بگویم در حقّ کسی که دوستانش فضایل او را به جهت خوف کتمان کرده و دشمنانش نیز به دلیل حسد از انتشار آن جلوگیری کردند، در حالی که فضایل آن حضرت همه جا را پر کرده است.

شکیب ارسلان از نویسندگان اهل سنت در پاسخ مجری که گفته بود: دو نفر در تاریخ اسلام پیدا شده اند که به حق شایسته اند امیر سخن نامیده شوند، یکی علی بن ابیطالب با ناراحتی  پشت تریبون قرار گرفت و  گله کرد و گفت: من کجا و علی بن ابیطالب کجا! من بند کفش ایشان هم نمیشوم.

مطالب فوق جملگی نظرات دانشمندان اهل سنت در مورد اولین اختر آسمان امامت بود، اما بد نیست بدانیم غیر مسلمین در مورد همسر فاطمه(س) چه میگویند:

شبلی شمیّل مادی مسلک می گوید: امام علی بن ابی طالب بزرگ بزرگان، یگانه نسخه ای است که شرق و غرب، نسخه ای مطابق او در گذشته و حال ندیده است.

میخائیل نعیمه میگوید: هیچ مورخ و نویسنده ای هر اندازه هم که از نبوغ و رادمردی ممتاز برخوردار بوده باشد، نمی تواند ترسیم کاملی از انسان بزرگی مانند پیشوا علی(ع) را در مجموعه ای که حتی دارای هزار صفحه باشد، ارائه دهد و دورانی پر از رویداهای بزرگ، مانند دوران او را توضیح دهد.

سلیمان کتّانی این دانشمند و ادیب مسیحی، خطاب به امام علی (ع) می گوید: تو زیبایی؛ ولی نه به خاطر چشمان سیاهت، بلکه به خاطر بینش شعله ورت. تو زیبایی؛ نه به خاطر جمال سیمایت، بلکه به خاطر صفای سرشتت. تو زیبایی؛ نه به خاطر گلوبندی رخشان بر گردن بلورینت، بلکه به خاطر جبروت خصلتها و خوی شکوهمندت، تو قهرمانی؛ ولی نه به خاطر پیچیدگی مچ هایت. تو قهرمانی؛ نه به خاطر پهنای شانه ات، بلکه به خاطر چشمه فیضی که نخست بر قلب و زبانت و سپس در گفتار و رفتارت سرازیر شده است.

ابوالفرج اهرون مشهور به ابن العبری (مورّخ و دانشمند مسیحی) درباره فضائل امام علی(ع) چنین می گوید: علی(ع) بود که در عصر خلفا، خلأ ناشی از فقدان حضرت رسول اکرم(ص) را جبران نمود.

و هزاران هزار توصیفات دیگر از دانشمندان و اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان که در گذران تاریخ از علی(ع) گفتند.

به جز از علی نباشد به جهان گره‌گشایی / طلب مدد از او کن چو رسد غم و بلایی

چو به کار خویش مانی در رحمت علی زن / به جز او به زخم دل‌ها ننهد کسی دوایی

ز ولای او بزن دم که رها شوی ز هر غم / سر کوی او مکان کن بنگر که در کجایی

بشناختم خدا را چو شناختم علی را / به خدا نبرده‌ای پی اگر از علی جدایی

علی ای حقیقت حق علی ای ولی مطلق / تو جمال کبریایی تو حقیقت خدایی

نظری ز لطف و رحمت به من شکسته دل کن / تو که یار دردمندی تو که یار بینوایی

همه عمر همچو "شهری” طلب مدد از او کن / که به جز علی نباشد به جهان گره‌گشایی