عزاداری امام حسین، هدف یا وسیله؟!

حرف شمال/یادداشت مدیرمسئول/حسن قمی نجارده: محرم یادآور رویارویی راستی و ناراستی است؛ یادآور دو جبهه‌ی نور و ظلمت و عاشورا هنگامی است كه حق با زمین افتادن و زیر سم اسب رفتن، عروج می‌كند و چهره‌ی باطل با رسوایی، محو و نابود می‌شود. حماسه عاشورا سرشار از ایثار‌ها و رشادت‌هایی است كه با زیباترین حماسه‌سازی تاریخ، نوید رهایی‌بخش انسان‌های آزاده را از چنگال گرگ‌صفتان انسان‌نما بر بلندی نیزه‌ها سر دادند و با فریاد «هیهات من الذله» پیشوای سبزپوش قبیله‌ی نور، صاحبان زر و زور را به ذلت نشاندند.
 

حال پس از هزار و اندی سال هنوز طعم نهضت حسین بن علی(ع) در قلب‌ها و نسل‌ها جاری و ساری است و هر سال شاهد برپایی با شكوه‌تری از شكوه و عزت واقعه عاشورا هستیم. به رغم همه تلاش‌های دشمن در طول تاریخ برای محو فرهنگ عاشورا، هنوز در تكیه‌ها و مساجد و حسینیه‌ها، سینه‌سوختگان آتش عشق حسینی، فریاد مظلوم حسین سر می‌دهند تا كاخ‌های جباران و ستمگران زمانه را به لرزه در آورند. شیعیان جهان بیش از 14 قرن است که در ایام محرم و صفر برای امام و مقتدای خود عزاداری و سوگواری می‌کنند که این مراسم معنوی و مذهبی در حقیقت پیام‌ بسیار والاتری نسبت به دیگر مراسم‌های سوگواری دارد.

اما نکته ای که نباید فراموش کرد ریشه تاریخی دشمنان در انحراف کشیدن مراسم عزاداری سیدالشهدا(ع) با ورود برخی ابزارها نظیر قمه و.. که در نهایت از اصل قیام عاشورا غفلت شود. تا حدود قرن هیجدهم سه امپراطوری بزرگ دنیا شامل هند ، ایران و عثمانی مسلمان بودند که بر تمام جهان متمدن آن روز، دولت های مقتدری را بوجود آورده بودند. اسپانیا و فرانسه و هلند وانگلیس به رهبری یهودیان مرفه و سرمایه دار و مسیحیان صلیبی، مصمم شدند تا که مقاومت مسلمین را بشکنند. انگلیسی ها ، برای رسیدن به این هدف، هسته اصلی مقاومت شیعیان در هند و ایران را در اولویت برنامه های خود قرار دادند و از شیعیان هندوستان شروع کردند که از مرکز تشیع و مرجعیت نجف به دور بودند. انگلیسی ها از باورهای عمیق شیعه و عشق زیاد آنان به امام حسین(ع)سوء استفاده نمودند و قمه و شمشیرزنی بر پیشانی را جعل کرده و به آنان آموختند.

کوبیدن شمشیر بر سر و پیشانی در سوگ سیدالشهدا(علیه السلام) در روز عاشورا، توسط استعمار انگلیس، از هند به ایران و عراق گسترش یافت و تاگذشته های نه چندان دور، سفارت بریتانیا در تهران و بغداد هم، با حمایت های مالی از برخی هیئت های عزاداری اینچنین بدعت خرافی را فراگیر کردند. اما علمای بیدار مسلمان که همیشه حافظ این دین مبین بوده اند از ابتدا، با موضع گیری هایی علیه این بدعت خطرناک، امواج گستره این انحرافات را فروکشاندند. علیرغم همه تلاشهای علمای اسلام، متاسفانه هنوزهم سایت ها و وبلاگها ونشریات ضد اسلامی و ضدشیعی با تصاویر این مراسم خرافی، علیه اسلام عزیز، تبلیغات شدیدی را براه انداختند که نیازمند آن است تا رسانه های تصویری و فضاهای مجازی و شنیداری بیش از گذشته به تبیین اهداف عزاداری امام حسین(ع) بپردازند. از سوی دیگر مداحی مداحان و سخنرانی روحانیون در مراسم عزاداری ماه محرم باید در شأن امام حسین (ع) باشد تا بر روشنگری مردم در زمینه تبعیت از ولایت فقیه و شناخت ابعادی قیام سیدالشهدا بیافزاید.
 

مراسم عزاداری باید به گونه‌ای برگزار شود که چنان روح عزاداران را صیقل و شستشو دهد که سناریوهای دشمنان اسلام و نظام اسلامی را نقش بر آب سازد.

همانطور که می دانید امام حسین (ع) برای اصلاح دین جد بزرگوارش که در آن دوران با خطر انحراف روبه‌رو شده بود، قیام فرمودند و عزاداری شیعیان در هر سال، به این معنی است که شیعیان جهان همچنان خطری که امام حسین (ع) درک فرمودند را احساس ‌کنند.

در شرایطی که دشمنان اسلام و انقلاب تلاش بسیاری برای انحراف در برگزاری مراسم معنوی محرم و صفر داشته و از هیچ توطئه‌‌ای برای ضربه زدن به اسلام و انقلاب فروگذاری نمی‌کنند، برگزاری مراسم عزاداری و سوگواری در محرم به ویژه دهه نخست این ماه که به بیش از 10هزار مراسم در سراسر کشور می رسد، فرصت بسیار ارزشمندی برای مقابله با توطئه‌های دشمنان و آگاه‌سازی نسل جوان است.

آنچه باید بسیار توجه داشت آن است كه قیام عاشورا یقینا برای حفظ اسلام بوده و برای تداوم مسیر و راه و حرکت این قیام نه چیزی را خیلی غلیظ کنیم و نه آن را خدای ناکرده بی اهمیت جلوه بدهیم و نباید به دلیل سلایق شخصی خود، رنگ و لعاب خاصی به هر مطلبی بدهیم. متاسفانه گاهی کارهای تبلیغاتی و سلیقه‌ای یک انحرافاتی در تبلیغ دین و تشیع به وجود می‌آورد که این انحرافات به مرور آسیب بیشتری به اصل فرهنگ عاشورا می‌زند.

در هر روی واكاوی و آگاهی دوباره از رمز و راز نهضت عاشورا و شناخت دقیق و ابعادی آن، فرصت‌های شناخت بیشتر و الگو‌های سازنده‌ای از جامعه كوشا و سالم را فراهم خواهد ساخت. آسیب‌شناسی مجالس عزاداری، عدم استفاده از مدح‌ها و تمجید‌های بی‌محتوا، ریشه‌یابی، درس‌آموزی، عبرت پذیری و تحلیل محتوایی عاشورا و استخراج راهكار‌های عملی و سیره‌ای از قیام ابا‌عبدالحسین(ع) سر فصل‌های مغتنمی است تا تشنه‌كامان معرفت و كمال را سیراب نماید. موضوع ظلم ستیزی و تلاش در احیای آزادگی امام حسین(ع) در واقعه عاشورا صرفا یك حادثه نیست و اختصاص به زمان خاص ندارد، بلكه به عنوان فرهنگ و نوعی جریان فكری و سیاسی فرازمانی و راهكاری است كه درهر عصری و برای هر نسلی قابلیت عمل دارد. آری، امام حسین(ع) همچنان در تمامی بحران‌های زندگی و در ظلمت جهل و غفلت و دنیا‌پرستی، چراغ هدایت و كشتی نجات است و پیروی از سیره و رفتار آن حضرت تنها راه پیروزی و سعادت است.

متاسفانه آن هدفی که امام حسین (ع) در قیام خود داشته در جامعه ما محقق نشده است و ما در مراسم عزاداری تک بعدی حرکت می‌کنیم و بیشتر خودِ عزاداری را برجسته می‌کنیم و به اهداف امام (ع) توجه نمی‌کنیم، اجر عزاداری برای عزاداران محفوظ است ولی فقط توجه به آن برای ما هدف نیست بلکه این عزاداری‌ها باید وسیله‌ای باشد برای رسیدن به اصل مفهوم عاشورا.

آنچه در این مجال اهمیت فراوانی برخوردار است امروز زمان آن نیست كه تنها در عزای شهدای كربلا به سوگ و ماتم بنشینیم بلكه لازم است علاوه بر حفظ فرهنگ عزاداری و سوگواری از منظر دیگری نیز به آن بنگریم و بدانیم كه گریه و عزاداری برای آن حضرت هدف نیست. آنچه پر اهمیت است واقعه عاشورا وسیله‌ای برای فهم و شناخت فرهنگ نهضت امام حسین (ع) و پیروی از دستور‌ات و هدایت‌های معنوی و سیاسی آن حضرت قلمداد می‌گردد. امروزه این خطر بزرگی است كه عزاداری امام حسین(ع) را صرفا هدف بدانیم بلكه باید فرصتی برای تعالی و شناخت تكاملی خود و سایر افراد جامعه به‌شمارآورد