قصه پر از آلوده زباله سوز نوشهر/ هشدار کارشناسان در انبوه سمی دودها خفه می شود
حرف شمال| حبیب رستمی، مهندس عمران و کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست آلودگی هوا؛ استاندار مازندران بابت مشکلات ناشی از نیروگاه زباله سوز نوشهر عذرخواهی کرد، رفتاری ارزشمند و بسیار مهم در فضای سیاسی است، با اینکه در شروع دوره استانداری میباشد و مشکلات نیروگاه هیچ ربطی به دوره مدیریت ایشان ندارد، اما اینکه خود را در برابر سلامت شهروندان و محیط زیست مسوول میداند با ارزش و قابل تقدیر است. امیدوارم این روحیه تکثیر شود و منجر به رفتار و تصمیم گیری صحیح مدیران هم شود.
با این عذرخواهی و بازدید از نیروگاه، باز هم بحث آلودگی ها و آسیب ها و راهکار ها و مسببین شروع میشود ، مدتی ادامه دارد و سپس به محاق میرود، احتمالا تا مورد بعدی که بحث نیروگاه و آلودگی هوا به صورت جدی مطرح شود.
اما در این فاصله شهروندان و به خصوص کودکان و سالمندان و افراد دارای بیماری های خاص آسیب های جدی و گاهی غیر قابل جبران میبینند که در آینده ی نزدیک نمایان میشود.؛ اما آیا این مساله قابل حل است؟
سالها پیش دبیر کمیسیون محیط زیست و زیربنایی در تشکلی پیشرو و تحول خواه بودم، مجموعه ای از استانداران سابق و معاونان وزیر و مدیران و….در یکی از جلسات رییس کمیسیون از خشک شدن دریاچه ارومیه و دلایلش گفت و با شور و حرارت راهکار میداد، مشخص شد شروع مشکلات همزمان با استانداری همین رییس بود و مطالعات اشتباه و اجرای بدون پیوست محیط زیستی و اصرار افراد ذینفع و غیر متخصص دلیل اصلی بود، البته مثل همیشه فشار ارگان هایی را مسبب میدانستند،
پرسیدم چرا همان موقع نگفتید؟ چرا استعفا ندادید؟ البته تکبر و تبختر نهادینه شده در مدیران فسیل شده اجازه نداد جواب دهند؛ چند جلسه بعدی موضوع، اشتباهات طرح انتقال آب خزر به سمنان و معضلات آن و زیست محیطی که از بین میرود و مطالعات بدون پیوست بود و این که از نظر اقتصادی توجیه ندارد،به طرز عجیبی مشخص شد شروع مطالعه و اجرای طرح همزمان با استانداری همین فرد در استان مقصد بود و خیلی جدی راهکار میدادند.
ایضا در مورد سد گتوتد و موارد دیگر، بزرگواران تصمیم ساز و تصمیم گیر بودند و حالا با گذشت سالها در آن کمیسیون با نیت خیر و با روی گشاده فقط تحلیل میکردند و منتقد بودند، بدون تاثیر گذاری و ارائه راهکاری مشخص، چهره های روشنفکری بودند که پاوریوینت و خاطره بازی دوست داشتند و البته موز!
چند هفته پیش پویشی در نوشهر به راه افتاده بود با عنوان #نه_به_آلودگی_زباله_سوز و #من_هوای_پاک_میخواهم پویش خوب و بجایی است، اما پیگیری و نتیجه مهمتر از راه اندازی صرفا پویش و هشتگ است که گاهی عدم پیگیری سرخوردگی بیشتری برای جامعه می آورد.
در فقدان انجمنها و تشکلهای محیط زیستی و به محاق رفتن کار تشکیلاتی و انگ زدن به فعالین اجتماعی و محیط زیستی، باید این پویش ها را قدر دانست اما باید مطالبه به گوش متولیان برسد، باید نهاد نظارتی دخالت کند، باید از دادستانی جدی مطالبه و پیگیری کرد، باید اطلاع رسانی شود، و مهمتر از همه تعیین تکلیف بدون قید وشرط نیروگاه است، با عذرخواهی و پویش و مصاحبه و لبخند ژکوند و یقه ی بسته هوا سالم نمیشود.
یافتن کسانی که تصمیم ساز و مجری و مصر به انجام این پروژه بودند و با مطالعات نصفه و بدون پیوست زیست محیطی و اصرار به تجهیز با دستگاه های به روز نشده ی غیر استاندارد، باعث و بانی ایجاد این طرح و اجرای آن در نوشهر بودند و در دوران صدارت، نیروگاه را دستاورد مهم ملی میدانستند و صدای منتقدان را صدای دشمن و ضد توسعه میدانستند . هر چند امروز اکثرشان منتقد وضع موجود هستند و البته همزمان پیگیر انتصاب در پست های مهم و موثر هستند.نکته؛ جامعه و افکار عمومی آگاه است که توییت انتقادی، اقدام علیه امنیت نیست و اتفاقا در نظر نگرفتن جان و مال و سلامت مردم اقدام علیه امنیت ملی است.
مطالبه چیست؟
یا راهکاری برای بهبود و به روز شدن نیروگاه و یا اینکه سلامتی شهروندان مهمتر از منابع مالی هزینه شده است ولو به قیمت تعطیلی موقت یا دائمی؛ طرح و مطالعه مهمتر از اجراست و این بار بیاییم با پیگیری پویش با ایستادن در جای درست، مطالبه ی جدی برای هوای نفس کشیدن داشته باشیم، از کسانی که یقه شان را آن قدر محکم بسته اند که راه نفس برای خودشان هم جایز نمیدانند و ریاکارانی که شورا و پست و مقام برایشان مهمترین است، قطعا آنها به فکر سلامت شهروندان نیستند.
البته امیدوارم خروجی مطالبه و پویش، ماموریت بیسوادها و غیر متخصص ها و رانتینر های این حوزه به چین برای قرارداد با شرکت های بنجل و دست چندم و تهیه لوازم خارج از استاندارد نباشد،
مطالبه ابتدا باید پیوست محیط زیستی با نگاه کوتاه مدت و رفع اثر شدت آلودگی هوا و بالتبع آب باشد و نگاه بلند مدت تر برای استاندارد سازی و استفاده از متخصصین باشد تا نیروگاه زباله سوز نوشهر مانند ایران خودرو و سایپا و …. محل تجمع نیروی انسانی سفارش شده ی بی تخصص نباشد.
پرفسور شبنم دلفان آذری محقق بین المللی محیط زیست و سفیر سبز خاورمیانه قبلا گفته بود:” از لحاظ کارشناسی و تخصصی، راهکارهایی که باید اجرایی شود، در مورد خروجی گازهای سمی، ذرات معلق، ناکس و ساکس موجوده در استک ها (دودکشهای) زباله سوز نوشهر را باید آداپته کرده و مدیریت محدودیت (میتیگیشن) کرد. این به معنای این است که دودکشها را مجهز به دستگاهها و قطعات جاذب ها کرده که گازهای سمی و مواد معلق را قبل از ورود به اتمسفر جذب کرد و کاهش داد. “
ذکر این نکته از اهمیت بالایی برخوردار است که آلودگیهای زیست محیطی پیش آمده ناشی از بی دقتی، بی مسئولیتی، غیر کارشناسی و برخلاف اصول استاندارد، کم کاری و غفلت انسانی باعث به وجود آمدن لطمات و صدمات جبران ناپذیری و غیر قابل ترمیم بر پیکر طبیعت وارد میکند که گاهاً این پیامدها و لطمات وارده را با هیچ جایگزین و یا اقدامی نمیتوان جبران کرد.
هوای پاک حق مردم نوشهر و مازندران است، امیدوارم این مطالبه را امنیتی نکنند، انجمن های محیط زیستی و سلامت وارد شوند، راهکار دهند، نماینده معرفی کنند، پیگیری مجدانه کنند”
در آینده که شفاف تر شود چه کسانی پیگیر نصب و راه اندازی بودند و به هشدار کارشناسان توجه نکردند از کسانی بیزار میشویم که همیشه نقش منجی را بازی کردند.
یادمان باشد ذرات ریز آلودگی هوا شاید امروز باعث ناراحتی و سوزش گلو و چشم شود، اما در تحتانی ترین بخش دستگاه تنفسی مینشیند سالها بعد با یک بیماری زمینه ای یا استرس یا …. میکُشد، سونامی سرطان ها به علت شیرابه و هوای آلوده و محصولات کشاورزی و استرس ، در راه است و باید جدی و پیگیر باشیم، در ضمن سرانه ی پایین و فاقد کیفیت بهداشتی و فرسودگی تجهیزات بهداشت و سلامت منطقه، نجات دهنده نیست ، نجات دهنده خود شهروندان هستند با مطالبه شفاف و پیگیری مجدانه.