آخرین نفس های هیرکانی/ نگذاریم جنگل خاطره شود!

به گزارش حرف شمال آمارهای ارائه شده از سازمان‌های متولی از کاهش چیزی بیش از یک‌میلیون و ٥٠٠ هزار هکتار از سطح جنگل‌های هیرکانی فقط در ١٥ سال اخیر خبر می دهند. جنگل‌‌های شمال کشور قبل از انقلاب اسلامی، حدود ۳.۵ میلیون هکتار بود اما در حال حاضر به حدود ۱.۶ میلیون هکتار کاهش پیدا کرده و جنگل های کل کشور حدود ۲۰ میلیون هکتار بود اما در حال حاضر به ۱٠- ۱۲ میلیون هکتار رسیده و از دست رفتن بیش از نیمی از جنگل های کشور یعنی فاجعه ای بزرگ و ملی!

 جنگل‌هایی که از دوره دایناسورها تاکنون دوام آورده و خود را از نابودی حفظ کرده اند، امروزه حال و روز خوشی ندارند و کارشناسان بسیاری از وضعیت نامناسب جنگل های هیرکانی در کشور سخن گفته و ابراز نگرانی کرده اند.
آن ها بر این باورند که اگر کم ‌توجهی‌های مربوطه ادامه یابد به زودی شاهد نابودی جنگل های هیرکانی خواهیم بود.
آمارهای ارائه شده از سازمان‌های متولی از کاهش چیزی بیش از یک‌میلیون و ٥٠٠ هزار هکتار از سطح جنگل‌های هیرکانی فقط در ١٥ سال اخیر خبر می دهند.
جنگل‌‌های شمال کشور قبل از انقلاب اسلامی، حدود ۳.۵ میلیون هکتار بود اما در حال حاضر به حدود ۱.۶ میلیون هکتار کاهش پیدا کرده و جنگل های کل کشور حدود ۲۰ میلیون هکتار بود اما در حال حاضر به ۱٠- ۱۲ میلیون هکتار رسیده و از دست رفتن بیش از نیمی از جنگل های کشور یعنی فاجعه ای بزرگ و ملی!

نتیجه این نگرانی ها، هشدارها و دلسوزیهای متوالی کارشناسان، برخی مسئولان و نمایندگان و رسانه ها آن شد که در۵ سال اخیر قانون تنفس جنگل و جلوگیری از بهره‌برداری از درختان در جنگل‌های شمال اجرا ‌شود.
در راستای این موضوع، وزیر وقت جهاد کشاورزی طی ابلاغیه شماره‌ی ۲۰۹۱۷/۰۲۰ مورخ ۱/۸/۹۵ و نامه شماره ۶۰۰۴/۰۲۰ مورخ ۱۶/۳/۹۶، دستور توقف بهره برداری از جنگل‌های کشور را صادر کرد.
بهره برداری چوبی در طرح‌های جنگلداری طی سال‌های اول تا سوم اجرای قانون برنامه توسعه صرفاً از درختان شکسته، افتاده و ریشه کن تا پیش از تصویب طرح جایگزین با مجوز سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور مجاز اعلام شده بود و مقرر گردید پس از تصویب طرح جایگزین، بهره برداری‌ها صرفاً بر اساس این طرح و با مجوز سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور باشد.
اگرچه شنیده‌ها حاکی از این است که بحث اتمام این قانون در برخی از محافل در حال پیگیری است اما اجرای پر حرف و حدیث همین طرح نیز موجب تاخیر نابودی جنگل های مازندران و شمال کشور می‌شود.
به تازگی، فرامرز محمدی رئیس اداره جنگلداری منابع طبیعی مازندران- ساری از مرحله پایانی تهیه برنامه ۵ ساله مدیریت جنگل‌های هیرکانی خبر داد و گفت: «در اجرای این دستور طبق برنامه‌ زمانبندی همه قرارداد‌های طرح‌های جنگلداری منقضی و بهره برداری از جنگل‌ها متوقف شد».
دراینکه وضعیت جنگل کشور به ویژه شمال ایران نامساعد است، تردیدی نیست! آتش سوزی های متوالی و گسترده از شرق تا غرب مازندران و دیگر نواحی شمال کشور یکی از مهمترین دلایل نابودی گسترده جنگل های این خطه از ایران است.
اگر به طور اساسی به مجموعه عوامل نابودی جنگل، توجه نشود، عمق فاجعه بیشتر و بیشتر خواهد شد. چرا که اگر طرح جامع مدیریت جنگل‌ها اتفاق نیفتد و اقدامات مدیریتی و دستکاری‌های سازگار با طبیعت اجرایی نشود، آسیب جدی به اکوسیستم وارد خواهد شد!
باید بپذیریم که در دهه های اخیر غفلت های اساسی در بحث محافظت از جنگل صورت پذیرفت و نمی توان با یک برنامه یا طرح ۵ ساله آن را نجات داد. بلکه نیازمند برنامه هایی اساسی و مستمر است تا شاید در دراز مدت اتفاقات خوبی رخ دهد.
از طرفی، مهم‌ترین راه برای حفظ جنگل، فرهنگ‌سازی است و باید نهادهای مرتبط از صدا و سیما و آموزش و پرورش گرفته تا منابع طبیعی و محیط زیست و… به طور جدی در این راه بکوشند و همدل و همراه باشند.
متاسفانه در طول دهه های اخیر شاهد بودیم که این عوامل به درستی اتفاق نمی افتد و در اجرای این راه حل ها با مشکلات اساسی مواجه هستیم.
از طرفی دولت هم توان نگهداری از منابع طبیعی و ملی را ندارد بنابراین باید در محافظت از عرصه‌های منابع طبیعی و محیط‌زیستی، مشارکت مردم را دخیل کنیم و چاره این کار  تقویت حس تعلق مردم نسبت به اکوسیستم به ویژه جنگل ها است.