چهارشنبه‌شب گسترده‌ترین صید پرندگان مهاجر و وحشی در دامگاه‌های فریدون‌کنار رقم خورد و شمار زیادی از این پرندگان به‌صورت گله‌ای شکار شدند. این پرندگآن‌که به‌وسیله تورهای هوایی و کرس شبانه در دام صیادان قرارگرفته‌اند و قلع‌وقمع شدند و شکار این گونه‌های زیبا سبب نگرانی دوستداران حیات‌وحش و محیط‌زیست شده است.
این نسل‌کشی حیات‌وحش که می‌توان بر آن نام غارت سرمایه ملی طبیعت کشور را نهاد همواره در فریدون‌کنار و سرخ‌رود مازندران به بهانه‌های مختلف صورت می‌گیرد و سود اصلی حاصل از این کشتار و خریدوفروش هرروزه، صرفاً عاید عده محدودی از مردم محلی و البته رستوران‌های حامی این بازار می‌شود.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست مازندران،تلویحا صید گسترده و گله‌ای پرندگان مهاجر را در دامگاه‌های شبانه فریدون‌کنار تأیید کرد و آن را مایه تأسف دانست و افزود: روز چهارشنبه از بازار فریدون‌کنار بازدید داشته‌ام اما شمار پرندگان صیدشده که روز پنجشنبه در این بازار عرضه می‌شد قابل قیاس نبوده است.
کوروش ربیعی بابیان اینکه برآورد ما این است که حجم زیادی از پرندگان شبانگاه گرفتار تورهای هوایی شده باشند درعین‌حال تصریح کرد: پیش‌بینی این است که این شمار در دامگاه‌هایی در خارج از آیش و اراضی شالیزار گرفتار تورهای شبانه صیادان شده باشند.
وی درعین‌حال یادآور شد: ممکن است آنچه به بازار آمده باشد یک‌چهارم صید باشد زیرا طبیعتاً همه شکار یکجا در بازار عرضه نمی‌شود و احتمال اینکه برخی صیادان، صیدها را به منزل برده باشند وجود دارد.
وی افزود: حجم غازهای عرضه‌شده در بازار فریدون‌کنار در روز پنجشنبه زیاد بوده است و پیش‌بینی می‌شود این پرندگان و دیگرگونه‌ها در حال مهاجرت در دامگاه صیادانی که در برخی قسمت‌های بیرون آیش اقدام به برپایی تور کرده‌اند، گیر افتاده باشند.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست مازندران، با اشاره به روش‌های شکار و صید، گذر، دوما و کرس را ازجمله شیوه‌ها برشمرد و روش دومان را مجاز و سنتی دانست و گفت: برخی اوقات دیده می‌شود که صیادان غازهای اهلی را طعمه قرار می‌دهند تا غازهای وحشی را شکار کنند.
کوروش ربیعی بابیان اینکه معمولاً درروش دوما اردک کله‌سبز مورد شکار قرار می‌گیرد یادآور شد: در این روش اردک‌های اهلی پرواز داده می‌شود و به‌واسطه غفلت برخی اردک‌های وحشی صید می‌شود و در تور گرفتار می‌شوند.
شکار و صید ساماندهی می شوند
وی با اشاره به اینکه روش‌های شکار کرس یا گله‌ای غیرمجاز است و در این روش پرندگان به‌صورت گله‌ای در تورهای شبانه و هوایی گرفتار می‌شوند از تهیه طرح ساماندهی شکار و صید از سال ۹۲ خبر داد و گفت: در این راستا کمیته ساماندهی شکار در استان مصوب شده است و تلاش می‌شود تا اقدام مناسب برای مقابله صورت گیرد.
وی بر لزوم جمع‌آوری دامگاه‌های شبانه یا گور شب‌ها تأکید کرد و گفت: خوشبختانه عزم لازم برای مقابله با شکار غیرمجاز در استان ایجادشده است و از سوی دیگر میزان جرائم نیز با تخلفات شکار تناسب دارد و بازدارنده است.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست مازندران یادآور شد: به‌عنوان نمونه جریمه گونه کمیاب غاز پیشانی‌سفید ۱۰ میلیون تومان است.
کوروش ربیعی بابیان اینکه برآورد می‌شود حدود دو هزار رشته دام غیرمجاز در منطقه فریدون‌کنار و محمودآباد پهن‌شده باشد، اظهار داشت: برای پیشگیری از شکار غیرمجاز باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد و دستگاه‌های مختلف باید در این زمینه همکاری داشته باشند.
وی بابیان اینکه امسال تاکنون ۷۰ درصد مهاجرت پرندگان به تالاب‌های استان انجام‌شده است، صیدهای غیرمجاز را ازجمله نگرانی دوستداران حیات‌وحش برشمرد.
رئیس اداره نظارت بر حیات‌وحش اداره کل محیط‌زیست مازندران افزود: خوشبختانه اکنون جمعیت فلامینگوها در میانکاله خوب است و جمعیت زیادی از چنگرها و مرغابی‌ها به استان مهاجرت کرده‌اند و درعین‌حال جمعیتی از پرنده گیلانشاه، حواصیل و کنار آبزی‌ها در تالاب‌ها و اراضی مازندران به چشم می‌آیند.
سود اصلی حاصل از این کشتار و خریدوفروش هرروزه، صرفاً عاید عده محدودی از مردم محلی و البته رستوران‌های حامی این بازار می‌شود
سود اصلی حاصل از این کشتار و خریدوفروش هرروزه، صرفاً عاید عده محدودی از مردم محلی و البته رستوران‌های حامی این بازار می‌شود، اما تبعات جبران‌ناپذیر آن گریبان گیر طبیعت روبه اضمحلال را خواهد گرفت و سرنوشت اقتصاد وابسته به اکو توریسم شمال ایران را در آینده‌ای نه‌چندان دور دستخوش تغییرات ناخوشایند خواهد کرد.
درعین‌حال حمیدرضا خیلدار فرمانده یگان حفاظت از محیط‌زیست از آغاز برخورد جدی و قاطع با بازار خریدوفروش غیرمجاز پرندگان فریدون‌کنار خبر داد و افزود: از روز پنجشنبه ۲۸ آبان با بازار خریدوفروش غیرمجاز پرندگان فریدون‌کنار برخورد خواهد شد، در این مسئله گشت نیروی انتظامی و گشت محیط‌زیست به‌طور مشترک و باعرضه خریدوفروش غیرمجاز پرندگان برخورد می‌کنند.
وی بابیان اینکه برخی افراد در منطقه فریدون‌کنار به‌منظور صید پرندگان نسبت به اجاره زمین اقدام و هزینه بسیاری برای این کار صرف می‌کنند، گفت: در دوره هشت‌ساله دولت قبل این مسئله رها شد که باعث افزایش جمعیت متخلفان شد، بنابراین در حال حاضر با تعداد بسیاری از متخلفان در این حوزه مواجه هستیم
معضل شکار غیرمجاز شش‌ماهه دوم هرسال و با شروع مهاجرت پرندگان ایجاد می‌شود و برای شکار پرندگان چند روش شامل دوما، شب دام و دام هوایی وجود دارد که سازمان حفاظت محیط‌زیست با روش دوما به‌عنوان روش سنتی موافق است و صید پرندگان با سایر روش‌ها تخلف محسوب می‌شود.
مرجان ملأ حسینی عضو انجمن دوستداران حیات‌وحش در غرب مازندران نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه پاییز و فصل مهاجرت پرندگان به کشورمان بخصوص گیلان و مازندران و گلستان است افزود: ازاین‌بین ۱۲ گونه درخطر انقراض و بسیاری دیگر حفاظت‌شده هستند و شکار و کشتارشان ممنوع است.
بازارهای محلی مملو از فروش پرندگان شده است
وی با انتقاد از شکار و کشتار پرندگان یادآور شد: متأسفانه بازارهای محلی مملو از فروش زنده و کشته‌شده انواع پرندگان حلال و حرام‌گوشت است درحالی‌که قتل‌عام فجیع و نسل‌کشی پرندگان، نابخردانه و دردآور است.
وی به دستور وزیر دادگستری مبنی بر جلوگیری از شکار و کشتار و جمع‌آوری انواع تله‌ها و دامگاه‌ها اشاره کرد و گفت: با این حال شاهد شکار انواع گونه‌های پرندگان و جانوری در مناطق مختلف هستیم و نبود این گونه‌ها تهدیدی بر تنوع زیستی و حیات‌وحش است.
این دوستدار حیات‌وحش تصریح کرد: عدم رعایت قوانین محیط‌زیستی، قدرتمند نبودن اهرم قانون در این حوزه بخصوص، ضعیف بودن سازمان حفاظت از محیط‌زیست از منظر تحکم در حکمی که صادر می‌کند و به اجرا درنمی‌آید، ضعف در تناسب جزا و جرم و میزان نامعقول و بسیار ناچیز جریمه در نظر گرفته‌شده برای شکار و کشتار هرگونه ارزشمند ازجمله مسائلی است که در رواج یافتن پدیده شکار نقش مهمی دارد.
ملاحسینی بابیان اینکه میزان صدور بالای جواز شکار و قانونی جلوه دادن کشتار را نادیده نباید گرفت بیان داشت: نبود سازمان‌های مردم‌نهاد و حتی در صورت وجود، قدرتمند نبودن و با توانایی بالا عمل نکردن، عدم شناخت توانمندی خود و ضعف‌های موجود در سازمان‌های مردم‌نهاد از عوامل مؤثر است که باید به آن توجه شود.
وجود آن‌که طبق بند الف ماده ۱۳ قانون شکار و صید شکار جانوران وحشی کمیاب و در معرض خطر انقراض به‌خصوص در مناطق حفاظت‌شده‌ای مانند تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار مجازات حبس و جزای نقدی دارد اما به دلیل فقدان ضمانت اجرایی دسترسی به جسد پرندگان مهاجر، کمیاب و حفاظت‌شده به‌سادگی در بازارهای غیرقانونی این منطقه امکان‌پذیر است.
بنابراین مسئولان سازمان محیط‌زیست باید هرچه سریع‌تر با نظارت جدی‌تر بازارهای خریدوفروش پرندگان به‌ویژه بازار پرندگان فریدون‌کنار که ازنظر تخلف و استفاده از روش‌های بی‌رحمانه برای شکار و صید پرندگان در کشور شهره است را ساماندهی کنند تا دستکم به این راحتی شاهد خریدوفروش و سفارش گرفتن برای تاکسیدرمی گونه‌هایی نادر که این‌همه قانون داخلی و بین‌المللی برای حمایت از آن تصویب‌شده نباشیم./ مهر؛ علیرضا نوری کجوریان