حرف شمال-میثم مشایخ/ ایجاد درآمدهای پایدار و نقش مسئولین و نهادها در ایجاد این مهم یک ضرورت است که متاسفانه در شهرهای توریستی نظیر نوشهر و چالوس تبدیل به حلقه گم شده در تصمیم سازی مسئولین شهری بویژه در صحن شورای شهر شده است.
اگر به فضای کسب و کارِ بازار و نیز میزان عرضه و تقاضا در شهرستان‌های نوشهر و چالوس بنگریم و با بازاری‌ها به گفتگو بنشینیم، درمی‌یابیم که قاعده‌ای مشخص بر کار و کاسبی‌ها حاکم است:
ابتدا آنکه در فصول و ایّامِ مسافرخیز، رونقی نسبی به فضای کسب و کار می‌آید و به محضِ خروجِ مسافرین، رکودی نسبی بر کسب و کار حاکم می‌گردد.
و دوم انکه از ابتدای هر ماه (زمانی که حقوق کارمندان و کارکنان نیروهای مسلح و بازنشستگان واریز می‌شود) تا نیمه‌ی آن ماه وضعیت کسب و کار بهبود می‌باید و از نیمه‌ی ماه تا آخرِ ماه، بازار به سمت رکود پیش می‌رود.
قاعده فوق‌الذکر یک علّتِ مشخص را نشانه گذاری می کند که عدم وجودِ "درآمدهای پایدار"، تنها درآمدِ نیمه پایدار را بسمت توریست فصلی و حقوق کارکنان در منطقه توریستی نوشهر و چالوس بسوق داده است. به غیر از این دو درآمد، هیچ درآمد پایداری در منطقه‌ای که به لحاظ جغرافیایی، زیست‌محیطی با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردی که دارا است، وجود ندارد.
همواره شاید گمان کنیم که توسعه، کارآفرینی، اشتغال‌زایی و رونق اقتصادی می‌باید از بالا به پائین یعنی از سطح کلان به سطح شکل بگیرد و بوجود آید و در این امر، مسئولین شهری، مسئولیت چندانی متوجه‌شان نیست! در صورتی که مسئولین شهری اعم از نهادهایی نظیر شورای شهر، شهرداری، فرمانداری و نهادهای ذی‌ربط و نیز نماینده حوزه انتخابیه در مجلس شورای اسلامی که در توسعه اقتصادی نقش مهم و بسترسازی دارند، به واقع در امر توسعه، کارآفرینی، اشتغال‌زایی و... مسئول‌اند!
چرا مسئولین و نهادهایی که ذکر نام آن‌ها رفت، دارای مسئولیت هستند؟ منطقه نوشهر و چالوس همانطور که مطرح شد، علی‌رغم دارا بودنِ موقعیت بِکرِ جغرافیایی و زیست محیطی (به خصوص نزدیکی فاصله کوه و دریا)، فاصله نزدیک به پایتخت و فرودگاهی که اگر حدود ۶۰۰ متر به مساحت آن افزوده شود، قابلیت تبدیل شدن به فرودگاهی بین‌المللی را دارد، از عدم توسعه‌یافتگی رنج می‌برد! منطقه‌ای که با توجه به ویژگی‌های فوق‌الذکر ظرفیت بسیار بالایی برای تبدیل شدن به منطقه‌ای "تجاری_توریستی" را دارا می‌باشد، اما به دلیل عدم برنامه‌ریزی و نیز عدم وجود یا وجودِ کمِ مدیران و مسئولینی با تفکر توسعه و نیز عدم وجودِ الگویی مشخص برای توسعه، هنوز نتوانستیم با توجه به ظرفیت‌ها و امکان‌ها و موقعیت‌های منحصر به فردِ منطقه، به وضعیتی شایسته و متناسب با این ویژگی‌ها و همچنین "درآمدهای پایدار" دست یابیم!
از سوی دیگر انتخابات شورای شهر نزدیک است و نهاد شورای شهر از جمله نهادهایی است که نقش بی‌بدیلی در روند توسعه ایفا می‌کند. در سال‌های گذشته متاسفانه مسئولین امر _ به خصوص نمایندگان شهروندان در شورای شهر _ نتوانستند آن‌طور که باید، نقش خود را در روند توسعه ایفا کنند. لذا به نظر می‌رسد گفتمانِ توسعه، مطلوب‌ترین گفتمانی است که می‌تواند بر فضای انتخاباتی و میان لیست‌ها و نامزدهای انتخابات با نظرداشتِ محورها و پیامدهای مثبتِ منتج از آن که در ذیل می‌آید _ با توجه به نیازهای منطقه _ حاکم گردد:
۱- تدوین مدل و الگویی برای توسعه شهرستان‌ها، شهرها و روستاهای حوزه‌ی نوشهر، چالوس و کلاردشت
۲- تبلیغ، معرفی و اعلامِ فرصت‌های سرمایه‌گذاری در منطقه و نیز جذب سرمایه‌گذار داخلی و خارجی
۳- تسهیل در آئین‌نامه‌ها، قوانین و هزینه‌ها جهت سرمایه‌گذاری
نکته ای که شورای شهر و مصوباتش آن را فراموش کرده اند آن است که با نظارت درست و تصویب مصوبات کارآمد ریل گذاری دقیق و درست صورت نگرفت تا شهرداری های منطقه به دنبال منابع پایدار درآمدی از مسیر اخذ عوارض های واقعی باشند و این درحالی است که 75 تا 80 درصد درآمدهای این شهرها از راه فروش تراکم ، پروانه ساختمانی و تغییرکاربری حاصل می شود .
به هر حال پیامدهای مثبتِ کلیِ این رویکرد می تواند کارآفرینی و اشتغال‌زایی و به تبع آن، کاهش نرخ بیکاری، فقر، فلاکت و بزهکاری را به همراه داشته باشد و حضور نیروهای متخصص و استفاده از دانشِ متخصصین و تحصیلکرده‌گانِ منطقه در روند توسعه و اداره امور عمومی و نیز ساختِ منطقه بطور محسوسی ایفای نقش کند.
از جمله راهکارهای دیگر در تحقق درآمد پایدار و توسعه پایدار شهری، تشکیل کمیته های مختلف جهت تعریف منابع جدید درآمدی می باشد. این گونه کمیته ها می بایست به معرفی منابعی بپردازند که موجب کاهش وابستگی شهرداری ها به درآمدهای ساخت و ساز گردد.
باید پذیرفت که ایجادِ درآمدهای پایدارِ مختلف، متنوع و متعدد و نیز بهبود و رونقِ فضای کسب کار، معیشت مردم و به طور کلّی، اقتصادِ منطقه را در چرخه رونق و توسعه همسو و هم آهنگ خواهد کرد و این موضوع باید در برنامه های شورای شهر آینده شهرهای نوشهر و چالوس مورد لحاظ و دقت قرار گیرد.
*میثم مشایخ- عضو حزب اتحاد ملت ایران اسلامی
