حرف شمال: به رغم کاهش چشمگیر قاچاق چوب در جنگل های شمال، اما هنوز این پدیده مذموم رواج دارد و نسل برخی گونه های نادر و کمیاب جنگل های هیرکانی به دلیل تخریب، برداشت بی رویه و قاچاق به تاریخ پیوسته است.

دیگر کمتر می توان ردی از ملج و سرخدار در جنگل های خزری دید و اکنون نوبت به توسکا و صنوبر رسیده تا از گردونه حیات جنگل حذف شود، سودجویان تیشه به ریشه این گونه ها زده اند.

یکی از حاشیه نشینان جنگل های مازندران می گوید: هر شب صدای اره موتوری و تبر در جنگل حاشیه روستا به گوش می رسید، تا آنکه یک روز با صحنه اسفباری مواجه شدم، بخشی از درختان جنگلی، به صورت پنهانی توسط مردانی که چهره خود را با نقاب پوشیده بودند، درحال بریده شدن بود.

گفته های این روستایی، حکایت از آن دارد که به رغم تلاش های صورت گرفته، پدیده قاچاق چوب همچنان وجود دارد و بخشی از درختان جنگلی و نادر به صورت پنهانی و شبانه از گردونه حیات خارج می شوند و سر از کارگاه‌های چوب بری و کوره های زغال در داخل و یا خارج از استان در می آورند.

سرهنگ مهدی عسگری فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران – نوشهر در پاسخ به خبرنگار مهر درباره روند قاچاق چوب می گوید: قاچاق در حوزه ما کاهش داشته و آمارها حاکی است که قاچاق امسال نسبت به سال قبل کاهش کمتر بوده است.

وی با بیان اینکه علتی ندارد که قاچاق چوب افزایش یابد افزود: در قالب طرح صیانت ۴۷۴ نفر با ۲۲ میلیارد تومان قرارداد دارند تا از جنگل ها حفاظت کنند و مراقبت از جنگل ها بیشتر شده است.

وی با عنوان اینکه میزان کشفیات نیز نسبت به پارسال کاهش یافته است تصریح کرد: قاچاق چوب بیشتر در زمستان رخ می دهد و باید اواسط اسفندماه آمار دقیق قاچاق را گرفت و اوج جرم در این زمان است.

سرهنگ عسگری درباره گونه های مورد قاچاق شده اظهار داشت: در حال حاضر به دلیل حجم بالای نیروهای حفاظتی، گونه خاصی مورد توجه نیست و هیچ برنامه خاصی وجود ندارد و هرجا که امکان داشته باشد برداشت می کنند زیرا فرصت برای شناسایی منطقه وجود ندارد و در کوتاهترین مسیر دسترسی به جاده که بتواند حداقل درآمد را ایجاد کند، اقدام به برداشت می کنند.

وی با عنوان اینکه افزایش جریمه ها را شاهد نیستیم گفت: دلایل زیادی مانند بیکاری، واقع شدن بیش از ۲۰۰ روستا در حاشیه یا داخل جنگل، اعتیاد جوانان، انگیزه ها را برای قاچاق چوب و محموله های جنگلی بیشتر می کنند.

سرهنگ حسینعلی خورشیدی فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران – ساری معتقد است هر چند قاچاق سازمان یافته نداریم اما قاچاق چوب امری طبیعی است و ریشه در وضعیت معیشتی مردم دارد.

وی با بیان اینکه وقتی در بازار محموله های چوبی کم شود و دستگاه های مرتبط نیز همکاری لازم را نداشته باشند، رشد کم قاچاق امری طبیعی است افزود: بیشتر گونه هایی که مورد قاچاق قرار می گیرند، توسکا و محموله های هیزمی مانند انجیلی است.

 برخی گونه های نادر را از دست دادیم

وی با بیان اینکه یکسری از گونه ها مانند ملج و سرخدار را از دست دادیم و کمیاب هستند اظهار داشت: الان بیشتر گونه های کشف شده از نوع توسکا و راش است.

وی درپاسخ به اینکه چوب آلات قاچاق در کجا مصرف می شود گفت: کارخانجات موجود در زمینه نئوپان و سلولوزی فعالیت دارند و عمدتا از چوب های توسکا و راش استفاده می کنند و چوب های قاچاق را تبدیل به تخته کرده و مورد استفاده قرار می دهند.

سرهنگ خورشیدی، رشد ۱۵ تا ۲۰ درصدی قاچاق چوب را امری طبیعی دانست و به طرح تنفس جنگل اشاره کرد و گفت: این طرح موجب احیای جنگل شده است.

رئیس یگان حفاظت منابع طبیعی مازندران تصریح کرد: انتظار داریم شرکت های بزرگ به سمت تامین مواد اولیه از خارج کشور باشند تا فشار برجنگل های شمال کاهش یابد.

در پنج ماه امسال ۲۲۶ متر مکعب چوب جنگلی از قاچاقچیان در حوزه  تحت پوشش منطقه ساری کشف شد و آمار کشف چوب قاچاق جنگلی در مدت مشابه سال گذشته حدود ۱۱۶ متر مکعب بوده است.

یگان حفاظت منابع طبیعی حدود ۳۰۰ نیرو دارد که باید افزون بر یک میلیون هکتار از مساحت جنگلی و مرتعی را تحت نظارت بگیرند. برخورد با قاچاقچیان چوب و متجاوزان به عرصه های جنگلی مازندران در پی اجرایی شدن قانون ممنوعیت بهره برداری چوب از جنگل های شمال کشور موسوم به طرح تنفس جنگل تشدید شده است./مهر؛ علیرضا نوری کجوریان