به گزارش حرف شمال، حاج علی حلاجیان از پیشکسوتان هنر نمدمالی که سالها برای این رشته زحمت‌کشیده بود، در هفته ای که گذشت به دیار باقی شتافت و با مرگش، این هنر-صنعت بیش‌ازپیش مهجور و غریب شد.
حاج علی حلاجیان در سال ۱۳۱۳ در روستای لپاسر شهر رامسر به دنیا آمد. از ۱۵سالگی (سال ۱۳۲۸ خورشیدی) در کنار پدرش به نمدمالی روی آورد.
حاج علی حلاجیان در سال ۱۳۱۳ در روستای لپاسر شهر رامسر به دنیا آمد. از ۱۵سالگی (سال ۱۳۲۸ خورشیدی) در کنار پدرش به نمدمالی روی آورد.
وی توانست بازنده نگه‌داشتن این هنر فراموش‌شده، نمدمالی را رونق دهد و در کنار دیگر استادان انگشت‌شمار مازندران همانند شاه نظری و قنبری هنر سنتی نمدمالی را ارتقا دهد و در سال ۱۳۹۱ آثار حاج علی حلاجیان توانست مهر اصالت بین‌المللی یونسکو را دریافت کند که افتخار بزرگی برای مازندران بود.
دلاور بزرگ نیا مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران با تسلیت درگذشت استاد «حاج علی حلاجیان» گفت: درگذشت استاد و هنرمند بااخلاق مازندران و پدر بزرگوار شهید، جامعه هنری و صنایع‌دستی استان را به سوگ نشاند.
وی بیان کرد: نمدمالی هنری است که بیشتر ارزش معنوی آن قابل‌توجه بوده و رونق این کهن صنعت دستی بیشتر در بین دامداران به‌واسطه تأمین مواد موردنیاز آن‌که از پشم گوسفندان تهیه می‌شود، رواج داشته است و نیاز عمده مفروش کردن زمین را رفع و هم به‌عنوان پوشش زمستانی مناسب و سالم به‌کار می‌رود.
وی افزود: استفاده از نمد هم به‌منظور یک زیرانداز سنتی و هم برای پوشش مرسوم بوده که عمر آن به حدود هزاره اول قبل از میلاد برمی‌گردد و حتی پوشش و کلاه ملتزمان پارسی و مهمانان مادی بوده و نقش برجسته‌های تخت جمشید در ردیفی که ملازمان و مهمانان را بر دیوار بار عام به‌قصد شرف یابی به محضر پادشاه نمایش می‌دهند از قدیمی‌ترین مستندات تصویری این نوع دست بافته است.
به گفته بزرگ نیا، با توجه به خاصیت گرمایی و نیز مطلوب بودن آن به‌عنوان عایق رطوبتی می‌توان حدس زد این محصول به دست مردمی ساخته‌شده که خطر سرما و رطوبت بیشتر از کسان دیگر زندگی‌شان را تهدید می‌کرده است لذا محدوده مناطق کوهستانی و دامنه‌های سلسله جبال البرز مهد تولید این صنعت دستی ارزشمند و ضامن سلامتی است، تولید نمد به قدرت بدنی نیاز دارد، ازاین‌رو، مردان میراث‌دار این هنر به شمار می‌آیند.
سید رحیم موسوی ساروی معاون صنایع‌دستی مازندران نیز افزود: استاد علی حلاجیان این نقوش ذهنی را سینه‌به‌سینه از پیشینیان و قدیمی‌های این حرفه آموخته بود.
وی افزود: استاد حلاجیان معتقد بود اگر بخواهیم غنی‌ترین هنر دستی کشور را به‌صورت میراثی ماندگار نگه‌داریم، باید شکل سنتی و بومی آن در زمینه‌های تولید، ساخت و... حفظ شود در غیر این صورت ارزش اصلی خود را از دست خواهد داد.
آرزوی بردل مانده ساخت شهرک نمدمالی
استاد حلاجیان در آرزوی ایجاد شهرک نمدمالی در رامسر بود که این آرزوی دیرینه‌اش محقق نشد و با مرگ این پیشکسوت، آینده هنر نمدمالی مازندران نیز مبهم و تار شده است.
چندی پیش، یحیی شاه نظری از دوستان و شاگردان استاد علی حلاجیان در زمینه شهرک نمدمالالان جواهرده گفت: حدود ۲۲ ماه و ۱۷ روز برای دریافت مجوز شهرک نمد مالان دویدیم.
وی دامه داد: قرار بود سه هزار متر زمین در رامسر و ۵ هزار متر زمین در جواهرده برای ساخت سوله به این صنعت دستی اختصاص دهند که با وجود دوندگی های زیاد، آنقدر گیر و دار اداری و سنگ اندازی‌ها زیاد بود که از گرفتن زمین رامسر پشیمان شدیم و در جواهرده نیز با وجودی‌که مدیران به ما وعده‌های بسیاری داده بودند ولی این وعده‌ها تنها به سندی روی میز مدیران فراموشکار تبدیل شد.
این هنر باگذشت سالها همچنان پیوند عمیق و استوار خود را بافرهنگ غنی و باورهای بومی منطقه حفظ کرده است و اکنون در غرب مازندران رواج دارد. اکنون نمدمالان این مناطق با خلق آثار برجسته، زینت‌بخش گنجینه‌های بزرگ و دیگر مراکز هنری جهان هستند و پیوسته تحسین بازدیدکنندگان آثار فرهنگی را برانگیخته‌اند.
قالب، حصیر، دارچوبی، پنجه و کمان ازجمله ابزارهای این صنعت بوده و کلاه، کوله، کلمد، دوش نمد و فرش نمدی از محصولات این حرفه است./مهر