توسعه پایدار روستایی؛ بایدها و نبایدها!
با توجه به ابعاد توسعه پایدار روستایی و نقش محوری انسان در این فرایند، همکاری و تعامل بین مردم و شورا و دهیاری ضروری است؛ و مکانیسمی که باید این نهاد مدیریتی از آن استفاده نماید مشارکت خودجوش یا حسابگرانه مردم و استفاده از این نیروی تاثیر گذار است!
حرف شمال: توسعه پایدار روستایی یکی از اهداف اساسی سیاست گذاری های کلان در همه کشورها و بخصوص در ایران است. توسعه پایدار یک مفهوم کلی و در ارتباط با ابعاد مختلف زندگی روستاییان و همچنین رابطه این ابعاد با محیط پیرامون می باشد. درهمین راستا سعید جهاندار؛ دهیار روستای لاشک طی یادداشتی به بررسی این مهم پرداخته است:
نباید توسعه روستایی را به معنی گسترش یا حفظ روستا دانست.یعنی نباید فکر کرد که با توسعه روستایی ما می خواهیم روستا ها را حفظ کنیم ویا گسترش دهیم.توسعه روستايی را بايد باز سازی روستاها بدانيم. بازسازی روستا از ديدگاه فکری، انديشه ای، آموزشی، تکنولوژی و توليد.
در روستاها توسعه پایدار از نوع روستایی است که شاخصه های خاص خود را دارا است وبرنامه ریزان و مصلحین روستایی باید به این شاخصه ها و نیز توسعه ای که دارای قرابت بیشتر با روستاهاست، توجه کنند. شاید لیستی از این توسعه بتوان به صورت پراکنده بیان کرد:
توسعه در روستاهای کشور باید:
* تغييري در جهت بهبود شرايط زندگی برای بیشتر مردم بومی باشد.
* دست کم مردم را نسبت به تأمين حداقل نيازهای زندگی اشان يا نيازهای ضروری زندگی آنان مطمئن سازد.
* با نيازهاي مردم هماهنگی و مطابقت داشته باشد.
*باعث تشويق خود اتکايي گردد.
* توسعه نبايد موجب تخريب محيط زيست طبيعی گردد.
هدف هاي استراتژی توسعه روستايی ايران متکي بر اصل هايی است،که باید در فرآیند توسعه به این اصول توجه شود:
* باید از شدت مهاجرت روستایی بکاهد،که این مهاجرت با ید با توسعه خدمات ،صنعت و کشاورزی و غیره دارای ارتباط و تعامل معقول باشد.
* نظم بخشی به زراعت و دامداری در محيط روستاها
* توسعه تعاونی های زراعی و دامداری در ميان روستاييان کشور
* تقويت کردن و تنوع بخشيدن به اشتغال غير کشاورزی در محيط روستا ها
* توسعه اراضی اشباع در چارچوب نظام تعاونی جهت بالا بردن ميزان توليد.
در سیستم جدید مدیریتی کشور، مدیریت روستاها به شوراها و دهیاری ها سپرده شده است. مدیریت روستایی در فرایند توسعه روستایی یکپارچه و پایدار نقش اساسی دارد.
با توجه به ابعاد توسعه پایدار روستایی و نقش محوری انسان در این فرایند، همکاری و تعامل بین مردم و شورا و دهیاری ضروری است. در توسعه پایدار نقش مردم و دهیاری و شورا باز شناخته شد. و برای رسیدن به این توسعه پایدار همکاری وتعامل مردم و شورا و دهیاری از اصول کلیدی به شمار می رود.
با نگاهی به قانون وظایف و اختیارات شوراهای اسلامی نقش شورا در توسعه پایدار روستایی به خوبی مشخص است.از جمله در مواردی از قبیل:
- بررسی و شناخت کمبودها، نیازها و نارسایی های روستا و تهیه طرح ها و پیشنهادهای اصلاحی و عملی.
- جلب مشارکت و همکاری عمومی در امور فرهنگی ودینی.
- نظارت و پیگیری در اجرای طرح های عمرانی مخصوص روستا.
- همکاری با مسئولان برای احداث و اداره و بهره برداری از تاسیسات عمومی.
- شناسایی مشکلات فرهنگی، ورزشی و آموزشی روستاها و پیشنهاد به مسئولین.
- تلاش برای حفظ و نگهداری بناهای فرهنگی، ورزشی و هنری و گلزار شهدای روستا.
- همکاری در حفظ بناها وآثار تاریخی و محوطه های تاریخی- فرهنگی.
موارد فوق نقش شوراها را در توسعه روستایی نشان می دهد.
همچنین با مروری به وظایف دهیاری ها که به عنوان بازوی اجرایی شوراها مطرح می باشند نقش اینها نیز در توسعه روستا مشخص است.
دهیاری ها از بدو تشکیل تاکنون با استفاده از همیاری و مشارکت مردم و کمک های دولت به منظور رفع نیازمندی های عمومی، جمع آوری زباله، ارائه خدمات عمومی و توسعه معابر اقداماتی انجام داده اند.اجرای طرح هادی، برنامه خدمات عمومی و برنامه خدمات اجتماعی- اقتصادی، سه فعالیت عمده دهیاریها را تشکیل می دهد( رضوانی،۱۳۸۳: ۲۳۰).
این سه فعالیت عمده دهیاری ها در چارچوب توسعه روستایی قرار می گیرند.
در باز بینی وظایف و اختیارات شورا و دهیاری این نکته روشن می گردد که شوراها وظیفه شناخت و رسیدگی به مسائل جامعه روستایی را دارند و برای این کمبودها و مشکلات طرح و برنامه ای می ریزند و وظیفه دهیاری اجرای این مصوبات شورا و وظایف جانبی دیگری که قانونگذار بر عهده وی قرار داده است. در این هر دو وظایف می توان از همکاری و قابلیت های مردم استفاده کرد.
نتیجه گیری
اگر مقوله توسعه پایدار در رابطه بااثرات نامطلوب توسعه در اکولوژی و محیط زیست، توزیع نابرابر درآمد و فشارهای وارده بر منابع طبیعی و همچنین مقطعی بودن و عدم توانایی در تداوم روند توسعه و …دانست(طالب،۱۳۷۶: ۱۰۳-۱۰۲). شوراها و دهیاری ها با توجه به وظایف خویش با راهنمایی و همکاری مردم، آنها را به سمت حفظ محیط زیست سوق داده و در زمینه توزیع نابرابر در آمدها مردم را ترغیب به فعالیت های سودآور می کنند. و مکانیسمی که باید این نهاد مدیریتی از آن استفاده نماید مشارکت خودجوش یا حسابگرانه مردم و استفاده از این نیروی تاثیر گذار است.
بازگشت
©2015 harfeshomal.ir All Rights Reserved